Agroturystyka – Ujazd, Ossolin

Rezydencje Ossolińskich w Ujeździe i Ossolinie

Ujazd to niewielka wioska położona na krawędzi Wyżyny Opatowskiej nad potokiem wpadającym do Koprzywianki. W latach 1621 – 1644 wojewoda sandomierski Krzysztof Ossoliński wybudował tutaj swoją rezydencję, nazwaną później Krzyżtoporem. Zamek posadowiono na szerokim cyplu, którego zbocza opadały ku podmokłym łąkom. Prace nad obiektem sprawował słynny architekt Wawrzyniec Senes z Gryzonii, a zamysł architektoniczny obiektu miał przypominać rok kalendarzowy. Ten „pałac w fortecy” został wzniesiony z miejscowego kamienia na planie pięcioboku, w narożach którego wystawiono bastiony. Wewnątrz tego rzekłbym symbolicznego układu obronnego ulokowano prostokątny pałac, o dwóch oraz trzech kondygnacjach, zwieńczony w narożach czworobocznymi wieżami. W środku pałacu zaprojektowano eliptyczny dziedziniec, a cały układ składał się z trzech elementów tzn. pałacu, obwarowań bastionowych z wałami oblicowanymi kamiennym murem oraz pięknie zaprowadzonych ogrodów leżących poza fortyfikacjami. Całe założenie o powierzchni 9 295 m2 otaczała mokra fosa, a środkowy bastion zwany Wysokim Rondlem posiadał również kazamaty. Zamek był własnością wielu rodzin, z których wymienia się Kalinowskich, Wiśniowieckich, Morstianów, Paców, Sołtyków, Łempickich oraz Orsettich. Od około 1770 roku wygląd zamku się nie zmienia i pozostaje on w formie trwałej ruiny. Niewiele dalej we wsi Ossolin, należącej pierwotnie do rodu Toporczyków, na początku XVII w. Jerzy Ossoliński wzniósł okazałą rezydencję z ogrodami w stylu włoskim.Po roku 1780 właścicielem wsi został Antoni hrabia Ledóchowski, który kazał wysadzić zamek w 1816 roku. Po zamku pozostała jedynie arkada mostu przewieszona ponad głębokim wąwozem, a także fragmenty wieży wjazdowej na wzgórzu zamkowym. Zamek miał rys czworoboczny wraz z czterema skrzydłami zamykającymi mały dziedziniec. Posiadał potężną cylindryczną basztę oraz trzypiętrowe skrzydła mieszkalne. U podnóża wzniesienia istniało przedzamcze. Z inwentarza przeprowadzonego w 1755 roku, wynika, że zamek był dobrze wyposażony i posiadał bogatą bibliotekę.